همه چی در مورد بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی
زمانی که در سال ۱۹۸۴ میلادی، جی کنراد لوینسون برای بار اول بحث بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی را مطرح کرد و از کتابی با همین عنوان رونمایی کرد، شاید کمتر کسی فکر میکرد که به این سرعت در بین شرکتها و کسب و کارهای مختلف جا باز کند و به عنوان استراتژی تبلیغاتی آنها شناخته شود.
این سبک از بازاریابی، با شیوههای سنتی و یا شیوههای تبلیغات محیطی بسیار متفاوت است و یک روش جدید را وارد تبلیغات کرده است که به نظر میرسد نسبت به سایر روشها هزینه کمتری داشته و بازدهی آن بالاتر باشد.
به همین دلیل با توجه به نزدیک بودن ارتباط بازاریابی پارتیزانی با روش کار ما در گروه راما گیفت، تصمیم گرفتیم که این مطلب را به معرفی این صنعت از بازاریابی اختصاص دهیم و مشخص کنیم که بازاریابی چریکی به چه شکلی میتواند به کسب و کار و تبلیغات کمک کند.
بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی چیست؟
بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی به عنوان یک سبک جدید در بازاریابی و تبلیغات شناخته میشود که در آن از اصول و مبانی جدیدی بهره برده میشود که در سبکهای سنتی به آنها اهمیت بیشتری داده میشود. به عنوان مثال، سبک های سنتی بر روی هزینهها و میزان فروش با توجه به این هزینهها تمرکز میشود و برنامههای آنها به صورت کلی و جامعه پیاده میشود.
این در حالی است که در روشهای پارتیزانی، تمرکز بازاریابان بیشتر بر بحث کسب درآمد معطوف است و ترجیح میدهند که پروژههای آنها به صورت گسترشی و مویرگی باشد. در این روش، یک سوال یا ابهام برای مخاطب به وجود می آید و مخاطب مجبور است برای حل آن دنبال جواب بگردد و در این مسیر بارها با برند یا تبلیغ مورد نظر مواجه می شود.
در حقیقت، در بازاریابی چریکی طیف خاصی از افراد جامعه درگیر میشوند که آنها به صورت آگاهی یا ناخودآگاه با کمترین هزینه ممکن، برند مورد نظر را تبلیغ میکند. اجازه دهید برای روشنتر شدن منظور ما از این سبک از بازاریابی به یک مثال اشاره کنیم. فرض بگیریم که شما برای انتخابات شورای شهر بر روی ده نفر متمرکز میشوید و آنها را به خود جذب میکنید.
اگر جذابیت و تبلیغات شما برای این افراد بسیار قوی و مجذوب کننده باشد مطمئن باشید که آنها نیز به عنوان مهرههای تبلیغی شما عمل خواهند کرد و در مکانهای مختلف از خصوصیات و ویژگیهای شما تعریف میکنند. به طور خلاصه، در بازاریابی چریکی هزینه زیادی نمیکنید و بیشتر بر روی روان و ذهن افراد سرمایهگذاری میکنید که به معرفی و تبلیغ شما بپردازند.
بازاریابی پارتیزانی چه تفاوتی با بازاریابی سنتی یا معمولی دارد؟
همانطور که عنوان شد، بازاریابی پارتیزانی تفاوتهای بسیاری با بازاریابی معمولی و تبلیغات رایج در سطح بازار دارد. در سبک های قدیمی، یک شرکت هزینههای گزاف مربوط به معرفی برند خود را میپردازند و در عوض کسب و کار آنها در بیلبوردهای سطح شهر یا در تبلیغات بازرگانی و یا حتی در فیلمهای تبلیغاتی معرفی میشود.
این روش جامعه آماری بسیاری را در بر میگیرد و از لحاظ معرفی مستقیم کسب و کار، افراد بیشتری را درگیر میکند. در حقیقت، در سبکهای قدیمی از بازاریابی، باید جنبههای مالی و میزان فروش همچنین جنبههای روانی تبلیغات را در نظر گرفت.
اما بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی از اصول و مبانی متفاوتی بهره میبرد و ابزارهای آنها نیز متفاوت است. در این سبک از بازاریابی، بازاریابان سعی میکنند که افراد کمتری را به عنوان جامعه هدف خود انتخاب کنند و ذهن آنها را به عنوان هدف اصلی خود در نظر میگیرند.
در واقع، جنبه روانشناختی در بازاریابی چریکی اهمیت بسیاری دارند و باید به سبکی اجرا شود که خود همین جامعه هدف به عنوان ابزار تبلیغات استفاده شوند. اصول اصلی بازاریابی پارتیزانی بر مبنای هزینهی کم، سودآوری بالا، جامعه هدف کمتر و تبلیغات غیر مستقیم استوار است. برای اینکه بتوانید این سبک از بازاریابی را به شکل بهتری درک کنید، مثال ذکر شده در بند قبلی را ببینید.
بازاریابی پارتیزانی با چه روشهایی اجرای میشود؟
با معرفی روشهای اجرای بازاریابی پارتیزانی میتوان تا حدودی با اصول و کلیات آنها آشنایی پیدا کرد. در حقیقت، روشهای متعددی در این سطح از بازاریابی استفاده میشود که به هیچ وجه محدودیت خاصی برای آنها در نظر نمیگیرند. این مسئله از این موضوع نشأت میگیرد که فعالان حوزه بازاریابی معتقدند که بازاریابی چریکی باید با خلاقیت فرد در ارتباط باشد و فرد بتواند وضعیت روانی مخاطبان و مشتریان را درک کند. چهار روش اصلی برای اجرای بازاریابی پارتیزانی به شکل زیر هستند:
- از طریق بازاریابی مویرگی: منظور از بازاریابی مویرگی این است که یک جریان تبلیغاتی بین افراد زیادی از جامعه در حال رد و بدل و جابه جایی باشد. دقیقاً تبلیغات صورت گرفته مانند مویرگهای بدن باید بین افراد جامعه به خوبی بچرخد و آنها را نسبت به یک موضوع خاص تغذیه کند. برای این کار، شما به عنوان یک مدیر تبلیغات به چند نفر با تعداد محدود آموزش میدهید که در مورد یک برند خاص کار کنند. این چند نفر به صورت شبکهای با چند نفر دیگر در ارتباط بوده و این شبکه به مرور زمان گستردهتر میشود.
- از طریق بازاریابی ویروسی: این سبک از بازاریابی پارتیزانی دقیقاً همانند رشد یک ویروس عمل میکند و کم کم تمامی افراد یک محدوده را فرا میگیرد. بازاریابی ویروسی تقریباً همانند بازاریابی مویرگی است، با این تفاوت که ممکن است با استفاده از یک کمپین تبلیغاتی یا با استفاده از یک اشتباه عمدی انجام گیرند و سایر افراد بدون اینکه پولی دریافت کنند به دلایل مختلفی مانند طنزپردازی، خبرپردازی و مواردی از این قبیل به معرفی آن میپردازند.
- از طریق هدایای تبلیغاتی: انجام بازاریابی پارتیزانی با استفاده از هدایای تبلیغاتی یکی دیگر از روشهایی است که هزینه چندانی به دنبال ندارد. در این حالت، یک برند یا کسب و کار اقدام به چاپ چند مورد هدیه تبلیغاتی میکند و آنها را به صورت رایگان در اختیار مخاطبان و مشتریان خود قرار میدهد. خودکار تبلیغاتی، مداد رنگی تبلیغاتی، کلاههای تبلیغاتی، جعبههای پذیرایی تبلیغاتی، بادبزنهای تبلیغاتی و غیره مواردی هستند که به اجرای بهتر بازاریابی چریکی کمک میکنند. در حقیقت این هدایا در دست افراد مختلف رد و بدل می شوند و به دیده شدن بیشتر برند کمک می کنند.
- از طریق ایجاد کمپینهای تبلیغاتی: اگر تاکنون در شوهای تبلیغاتی نامزدهای انتخابات شرکت کردهاید احتمالاً با چند ابزار مانند بادبزن تبلیغاتی، چترهای تبلیغاتی، کلاههای تبلیغاتی و تیشرت های تبلیغاتی مواجه شدهاید. کسانی که به دنبال تبلیغات هستند، سعیمیکنند کمپینهای تبلیغاتی به وجود بیاورند و از این ابزارها برای معرفی فرد یا برند مورد نظر خود استفاده کنند. کمپینهای تبلیغاتی به عنوان یکی از اصلیترین ابزارهای بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی شناخته میشود.
البته بازهم تکرار میکنیم که انجام بازاریابی پارتیزانی فقط به ۴ یا ۵ روش خاص محدود نمیشود و با کمی خلاقیت میتوان روشهایی به وجود آورد که ذهن و روان مخاطبان را به سمت یک برند یا کسب و کار جذب کرد.